فشار سنج، یکی از تجهیزات پزشکی و یا همان وسایل پزشکی برای اندازه‌گیری فشار خون است. با استفاده از این دستگاه، فشار خون سیستولی و دیاستولی افراد قابل اندازه‌گیری و ثبت می‌شود. فشار سیستولی نشان دهنده فشار خون در هنگام تنگ شدن عضلات قلبی است، در حالی که فشار دیاستولی نشان دهنده فشار خون در هنگام استراحت قلب است.
فشارسنج به صورت عمده در دو نوع الکترونیکی (Digital) و آنالوگ (Analog) ساخته شده است. دستگاه‌های الکترونیکی با استفاده از حسگر فشار خون دقیق‌تری را نشان می‌دهند و نتایج آن‌ها روی صفحه نمایش الکترونیکی نشان داده می‌شود. همچنین این نوع دستگاه‌ها معمولاً برای استفاده خانگی ساخته می‌شوند و به دلیل سادگی استفاده، راحتی، دقت بالا و قابل حمل بودن، پرطرفدار شده‌اند.
دستگاه‌های آنالوگ (یا چرخشی) از فرآیند لغزشی استفاده می‌کنند و برای اندازه‌گیری فشار خون، با پر کردن بند ساعتی، فشار بالای منبع هوا تولید و در نهایت با لغزش کم کردن بند ساعتی، فشار خون اندازه‌گیری می‌شود. این دستگاه‌ها گران‌تر و کمتر دقیق بوده و بیشتر در مراکز پزشکی استفاده می‌شوند.
در کل، فشارسنج یک وسیله مهم در تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی و عروقی است و استفاده صحیح از آن می‌تواند در پیشگیری از بیماری‌های مربوط به قلب و عروق موثر باشد.
چندین نوع فشارسنج وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شوند:
۱. دستی (sphygmomanometer)
۲. دیجیتال (Digital Blood Pressure Monitor)
۳. سرپایی (Ambulatory Blood Pressure Monitor)
۴. جیوه ای (Mercury Blood Pressure Monitor)
لطفا توجه داشته باشید که استفاده از فشارسنج صحیح و معتبر در تعیین فشار خون بسیار مهم است.
فشار سنج دستی (Sphygmomanometer)
فشارسنج دستی یک دستگاه سنتی است که برای اندازه‌گیری فشار خون انسان استفاده می‌شود. این دستگاه شامل دو قسمت اصلی است: منبع فشار و مانومتر.
منبع فشار در فشارسنج دستی، زبری و پوشیده شده با پارچه دستی یا یک مجموعه حلقه‌های لاستیکی است که به دور بازوی بیمار قرار می‌گیرد. با پر کردن آن با هوا، فشار روی بازو افزایش می‌یابد.
مانومتر، قسمت دوم فشارسنج دستی است که شامل یک دیافراگم، یک سنجش‌گر و یک سوزن نمایشگر است. وقتی که فشار بالاتر از فشار دیاستولیک (فشار خون در حین آرامش قلب) می‌رسد، خودکاراً هوا از بالابر خارج شده و فشار روی بازو کاهش می‌یابد. در همین حین، سوزن نمایشگر به جایگاه اصلی بازمی‌گردد و فشار خون بطور دقیق تعیین می‌شود.
فشارسنج دستی، یکی از دقیق‌ترین و قدیمی‌ترین روش‌های اندازه‌گیری فشار خون است و به دلیل استفاده آسان و کم هزینه به عنوان یکی از شیوه‌های غالب برای اندازه‌گیری فشار خون استفاده می‌شود.
فشار سنج دیجیتال (Digital Blood Pressure Monitor)
فشارسنج دیجیتال یک دستگاه الکترونیکی است که برای اندازه‌گیری فشار خون بیماران استفاده می‌شود. این دستگاه شامل دو قسمت اصلی است: منبع فشار و صفحه نمایش دیجیتال.
منبع فشار در فشارسنج دیجیتال به همراه یک منفرد لاستیکی یا چند منفرد لاستیکی برای نگهداری در بازوی بیمار قرار می‌گیرد. سپس، با فشار دادن به منبع، فشار روی بازو افزایش می‌یابد.
صفحه نمایش دیجیتال ، قسمت دوم فشارسنج دیجیتال است که به عنوان یک نمایشگر برای نمایش فشار خون بیمار استفاده می‌شود. این صفحه نمایش معمولاً شامل یک ال سی دی، ال ای دی یا یک نمایشگر اورجینال است که فشار سیستولیک، فشار دیاستولیک و نبض را نمایش می‌دهد.
استفاده از فشار سنج دیجیتال ساده و دقیق است و برای استفاده در خانه یا در کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها مناسب است. همچنین، بسیاری از دستگاه‌های فشارخون دیجیتال با قابلیت ذخیره داده ها و ارتباط با دستگاه‌های مختلف مانند کامپیوتر، تبلت یا موبایل همراه هستند و به عنوان ابزاری جهت پایش و مدیریت فشار خون بسیار مفید هستند.
فشار سنج سرپایی (Ambulatory Blood Pressure Monitor)
فشار سنج سرپایی یک دستگاه پزشکی است که برای اندازه‌گیری فشار خون در طول روز و شب به صورت پیوسته استفاده می‌شود. این دستگاه شامل یک منبع تولید فشار، یک سنسور اندازه‌گیری فشار خون و یک دستگاه ذخیره‌سازی داده‌ها است.
در فشار سنج سرپایی، سنسور اندازه‌گیری فشار خون به صورت پیوسته با بیمار همراه است و فشار خون را در طول روز و شب اندازه‌گیری می‌کند. نتایج اندازه‌گیری به دستگاه ذخیره‌سازی داده‌ها ارسال می‌شود و بعد از اتمام زمان اندازه‌گیری، اطلاعات جمع‌آوری شده توسط دستگاه تحلیل و نتایج آن برای پزشک قابل دسترسی و بررسی است.
استفاده از فشار سنج سرپایی، برای تشخیص بیماری‌های قلبی-عروقی و کنترل فشار خون در شرایط مختلف مانند خوابیدن، بیداری، ورزش و روزانه بسیار مفید است. همچنین با استفاده از این دستگاه، می‌توان به صورت دقیق‌تر تغییرات فشار خون در طول یک روز را مشاهده کرد و نتایج دقیق‌تری در مورد فشار خون بیمار به دست آورد.
فشار سنج جیوه ای (Mercury Blood Pressure Monitor)
فشار سنج جیوه ای یک دستگاه پزشکی است که برای اندازه‌گیری فشار خون استفاده می‌شود. این دستگاه شامل یک منبع تولید فشار (جیوه)، یک سیفون (تیوب) و یک مانومتر است.
برای استفاده از فشار سنج جیوه ای، کف آن را روی میز قرار داده و در زمان اندازه‌گیری، بیمار را به صورت نشسته قرار می‌دهند. پس از اینکه زنجیره‌ی سیفون روی بازوی بیمار قرار داده شد، دریچه‌ی جیوه باز می‌شود و هوا به داخل سیفون جریان پیدا می‌کند. با استفاده از شلنگی که به سیفون متصل شده است، هوا به آرامی از سیفون خارج می‌شود و فشار خون در یک لحظه خاص اندازه‌گیری می‌شود.
پس از انجام اندازه‌گیری، جیوه به داخل منبع برمی‌گردانده می‌شود و نتایج اندازه‌گیری شامل فشار سیستولیک (فشار خون در لحظه انقباض قلب) و فشار دیاستولیک (فشار خون در لحظه انبساط قلب) روی مانومتر مشاهده می‌شود.
استفاده از فشار سنج جیوه ای، به دلیل حضور جیوه که می‌تواند بهداشت عمومی را تهدید کند، در بسیاری از کشورها ممنوع شده است. به همین دلیل، دستگاه‌های الکترونیکی برای اندازه‌گیری فشار خون به جای فشار سنج جیوه ای مورد استفاده قرار می‌گیرند.
امیدوارم که این مقاله توجه شما را به خود جلب کرده باشد.
از همراهی شما بسیار سپاسگزاریم.
اکسیژن ساز و کمک تنفسی